Spis treści
W przypadku powstania szkody w wyniku wypadku komunikacyjnego osoba poszkodowana ma możliwość ubiegać się o odszkodowanie bezpośrednio od sprawcy wypadku lub od jego zakładu ubezpieczeń (jest to tzw. odszkodowanie z OC sprawcy). Najczęściej osoby poszkodowane decydują się na skorzystanie z drugiej opcji. Jest to związane przede wszystkim z większym prawdopodobieństwem wypłaty odszkodowania, o czym poniżej. Decydując się na dochodzenie odszkodowania od sprawcy zdarzenia, należy pamiętać o tym, że nawet pomimo wykazania pełnej wysokości szkody, tj. wszystkich kosztów, które zostały poniesione na skutek zdarzenia szkodowego przez poszkodowanego, sprawca wypadku może nie być w stanie finansowo sprostać jego roszczeniu. W takim przypadku nawet uzyskanie wyroku sądowego nie daje pewności tego, że poszkodowany uzyska pełne lub nawet tylko część odszkodowania od sprawcy szkody.
Mając na względzie powyższe, ustawodawca wprowadził tzw. ubezpieczenia obowiązkowe, do których należy ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Istotą tego rodzaju ubezpieczenia jest to, że za zdarzenia spowodowane ruchem pojazdów odpowiedzialność ponosi zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciel). Warto pamiętać, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest nieograniczona. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie do wysokości tzw. sumy gwarancyjnej. Aktualnie suma gwarancyjna wynosi 5.210.000 euro za szkody na osobie i 1.050.000 euro za szkody rzeczowe. Jak widać, kwoty te są na tyle duże, że w większości spraw wystarczą na zlikwidowanie szkody, czyli wypłatę pełnego odszkodowania.
Zobacz także: odszkodowanie za zwolnienie z pracy.
Jak ustalić sprawcę wypadku drogowego?
Aby można było dochodzić odszkodowania z OC, należy ustalić sprawcę wypadku. Jeżeli do zdarzenia dojdzie w obecności osoby poszkodowanej, to ustalenie sprawcy nie powinno nastręczać większych trudności. Personalia sprawcy oraz numer jego polisy ubezpieczeniowej zazwyczaj przekazywane są dobrowolnie, na zasadzie oświadczenia sprawcy wypadku, a jeżeli to nie jest możliwe, to ustala je Policja. Mając powyższe dane, poszkodowany może zwrócić się do zakładu ubezpieczeń z wnioskiem o wypłatę odszkodowania.
Niestety, znaczna część zdarzeń drogowych dzieje się pod nieobecność poszkodowanego. Niejednokrotnie sprawca kolizji oddala się z miejsca zdarzenia, nie pozostawiając żadnych danych, na podstawie których poszkodowany może ustalić jego tożsamość. Nie oznacza to jednak, że poszkodowany pozbawiony zostaje możliwości działania. Jeżeli w toku podjętych czynności ustalony zostanie numer rejestracyjny sprawcy wypadku, wtedy z wnioskiem o udzielenie informacji o ubezpieczycielu, poszkodowany ma prawo zwrócić się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (dalej: UFG). Aktualnie sprawdzenie numeru polisy sprawcy wypadku możliwe jest za pośrednictwem strony internetowej prowadzonej na portalu UFG. Podobnie, UFG okaże się pomocny, gdy sprawca wypadku komunikacyjnego nie zostanie ustalony (nie będzie też danych, na podstawie których można go ustalić), lub nie miał ważnej polisy OC. UFG wypłaci odszkodowanie za szkodę na osobie, jeżeli szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza lub kierującego pojazdem. W przypadku szkód na mieniu UFG wypłaci odszkodowanie tylko wówczas, gdy u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządów ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni.
Jakie roszczenia przysługują osobie poszkodowanej w wypadku drogowym?
Odszkodowanie powypadkowe służy do rekompensaty zarówno szkód osobowych, jak i majątkowych. W taki też sposób mogą być kształtowane roszczenia osób poszkodowanych. Jeżeli w wyniku wypadku drogowego poszkodowany doznał uszkodzenia ciała, a ponadto został zniszczony jego samochód, to poszkodowany ma prawo żądać zwrotu kosztów leczenia, zadośćuczynienia za cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznał w związku z wypadkiem, a także zwrotu kosztów naprawy pojazdu. Jeżeli poszkodowany doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, należne są mu także różnego rodzaju renty związane z utratą zarobku, zwiększeniem potrzeb, a także zmniejszeniem widoków powodzenia na przyszłość.
Odszkodowanie z OC sprawcy – Jaki jest termin likwidacji szkody?
Ubezpieczyciel sprawcy wypadku, zanim podejmie decyzję o wypłacie odszkodowania, przeprowadza postępowanie likwidacyjne. Postępowanie w sprawie likwidacji szkody ma na celu ustalenie sprawcy wypadku, przyczyn i przebiegu zdarzenia oraz rozmiaru i wartości szkody. Ustawodawca nałożył na zakłady ubezpieczeń obowiązek przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. W uzasadnionych przypadkach, gdy ubezpieczyciel nie ma możliwości ustalenia okoliczności zdarzenia, termin zakończenia postępowania likwidacyjnego zostaje wydłużony do 90 dni. Powyższe terminy mają znaczenie w przypadku żądania odszkodowania w postępowaniu sądowym. Jeżeli pozew zostanie skierowany do sądu przed upływem ustawowego terminu na likwidację szkody, sąd może odrzucić pozew. Należy pamiętać, że termin likwidacji szkody to także termin wypłaty odszkodowania.
Zaniżone odszkodowanie lub odmowa wypłaty odszkodowania.
Przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego nie oznacza, że ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie w pełnej wysokości. Bardzo często ubezpieczyciel kwestionuje winę sprawcy wypadku i w takim przypadku odmawia wypłaty odszkodowania. Do nagminnych praktyk ubezpieczycieli należy także zaniżanie odszkodowania. Ubezpieczyciel może uznać winę sprawcy szkody, co do zasady, natomiast kwestionować wysokość szkody. Decyzje zakładów ubezpieczeń, co do wysokości odszkodowania, są bardzo często autorytarne i w sposób nieuzasadniony odmawiają zapłaty kosztów, które w rzeczywistości zostały poniesione przez poszkodowanego. Poszkodowany może reklamować decyzję ubezpieczyciela poprzez złożenie stosownego odwołania. Wadą tego rozwiązania jest jednak to, że postępowanie reklamacyjne rozpoznawane jest przez ubezpieczyciela. Zwykle więc ubezpieczyciel utrzymuje swoją pierwotną decyzję.
Warto pamiętać, że decyzja ubezpieczyciela o wysokości odszkodowania i jego wypłata nie zamyka drogi poszkodowanemu do sądowego dochodzenia odszkodowania.
Odszkodowanie z OC sprawcy – Jak uzyskać odszkodowanie w procesie sądowym?
Jeżeli ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania lub wypłacił zaniżone odszkodowanie, poszkodowany ma prawo złożyć pozew do sądu. W tym miejscu wyjaśnić należy, że postępowanie sądowe podobne jest do postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez ubezpieczyciela. W postępowaniu należy więc ustalić sprawcę wypadku, okoliczności zdarzenia, a także rozmiar i wartość szkody. Przy czym, w uzyskaniu należnego odszkodowania sąd nie wyręczy poszkodowanego. To poszkodowany musi sporządzić pozew, zgodny ze wszystkimi obostrzeniami proceduralnymi, który w dostateczny sposób udowodni jego roszczenie. W procesie sądowym funkcjonuje tzw. zasada prekluzji dowodowej, co oznacza, że dowód lub wniosek, który nie zostanie zgłoszony niezwłocznie, może zostać pominięty na późniejszym etapie postępowania. Przed złożeniem pozwu warto więc przemyśleć wszystkie okoliczności, które mają znaczenie dla sprawy i zgłosić wnioski dowodowe, które pozwolą na wykazanie danego faktu. Jako przykłady dowodów, które najczęściej przeprowadzane są w postępowaniach o odszkodowanie z OC sprawcy, wskazać należy na notatki policyjne, zapisy z monitoringu, faktury za naprawy. Wycena rzeczoznawcy sporządzona na zlecenie poszkodowanego, w razie zakwestionowania jej przez Zakład Ubezpieczeń, nie będzie dla sądu miarodajna do ustalenia rozmiaru i wartości szkody. Aby uniknąć oddalenia powództwa na skutek niewykazania wysokości roszczenia, zasadnym jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego np. na okoliczność rozmiarów i wartości doznanej szkody.
Sprawcy wypadku przysługuje prawo do złożenia odpowiedzi na pozew, w którym może kwestionować swoją winę, żądać ustalenia, czy poszkodowany nie przyczynił się do powstania szkody, a także kwestionować rozmiar i wartość wyrządzonej szkody.
Wysokie odszkodowanie w postępowaniu sądowym.
Warto zaznaczyć, że istotą postępowania odszkodowawczego jest rekompensata szkody. Co do zasady poszkodowany po uzyskaniu pełnej rekompensaty szkody nie powinien być osobą wzbogaconą. Potoczne uzyskanie wysokiego odszkodowania to nic innego, jak uzyskanie pełnego odszkodowania. Z uwagi na wiele roszczeń, jakie przysługują osobie poszkodowanej, łatwo w procesie sądowym pominąć niektóre z nich. Przykładowo można tu wskazać na roszczenie o zapłatę za koszty sprawowania opieki przez osoby bliskie nad poszkodowanym. Z doświadczenia Kancelarii wynika, że poszkodowani często pomijają tego rodzaju roszczenia, pomimo tego, że niejednokrotnie wiążą się z zasądzeniem od towarzystwa ubezpieczeniowego kwot odszkodowania wyższych o kilka bądź kilkanaście tysięcy złotych.
Ile kosztuje sprawa o odszkodowanie z OC sprawcy wypadku?
Poszkodowany, który decyduje się na dochodzenie odszkodowania wyłącznie w postępowaniu likwidacyjnym (prowadzonym przez firmę ubezpieczeniową), nie jest zobowiązany do uiszczania żadnych opłat. Postępowanie odszkodowawcze jest w takim przypadku darmowe.
Sądowe dochodzenie odszkodowania jest co do zasady płatne. Wyjątek stanowi zwolnienie poszkodowanego od kosztów sądowych. Na zwolnienie może liczyć ten, kto udowodni, że nie stać go na poniesienie kosztów postępowania.
Jeżeli jednak poszkodowanemu nie przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych, musi liczyć się z koniecznością uiszczenia tzw. wpisu od pozwu. Wpis jest ustalany w oparciu o ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie ze wskazaną ustawą wpis zależny jest od wartości przedmiotu sporu, czyli wysokości odszkodowania, jakiego poszkodowany się domaga i kształtuje się następująco:
- do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
- ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
- ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
- ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
- ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
- ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
- ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.
W sprawach, gdy poszkodowany żąda odszkodowania przewyższającego 20000 zł, wpis wynosi 5% wartości dochodzonego roszczenia.
W postępowaniu o odszkodowanie z OC sprawcy wypadku mogą powstać także dodatkowe koszty związane z ekspertyzami biegłych. Koszty takich opinii uzależnione są od nakładu pracy biegłych i zwykle wynoszą kilka tysięcy złotych. Pamiętać jednak należy, że to na stronie, która przegrywa spór, spoczywa ciężar poniesienia jego kosztów. Zatem, jeżeli poszkodowany uzyska żądane odszkodowanie, to sąd w wyroku nałoży na zakład ubezpieczeń również obowiązek zwrotu kosztów procesu.
Zobacz także:
- Co to jest spadek?
- Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
- Zrzeczenie się spadku
- Dział spadku
- Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka
- Stwierdzenie nabycia spadku
- Odszkodowanie za zwolnienie z pracy
- Odszkodowanie
- Zasiedzenie
- Podwyższenie alimentów