Weryfikacja żądań pozwu

Odpowiedź na pozew o alimenty to pismo, które jest odpowiedzią na pozew o alimenty – pismo procesowe, w którym uprawniony do alimentów żąda zasądzenia od zobowiązanego określonej kwoty pieniężnej, płatnej każdego miesiąca, na zaspokojenie swoich potrzeb. Wysokość żądania alimentacyjnego odpowiada tzw. usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego, czyli wydatkom niezbędnym do życia i prawidłowego rozwoju psycho-fizycznego. Istotą pozwu o alimenty jest właśnie wykazanie, że osoba uprawniona do alimentów nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Procesowo odbywa się to poprzez dowodzenie, że koszty utrzymania uprawnionego są wyższe aniżeli jego dochody. Analogicznie w przypadku alimentów na dziecko, rodzic wykazuje, że potrzeby dzieci są wyższe, aniżeli alimenty, które aktualnie płaci rodzic zobowiązany. Pozew o alimenty, jest więc pismem, którego skuteczność zależy w dużej mierze od spełnienia szeregu wymogów procesowych. Skoro ustawodawca wymaga od wnoszącego pozew dochowania formalizmów, to czy tak samo jest z odpowiedzią na pozew?

Jak napisać odpowiedź na pozew o alimenty?

Odpowiedź na powyższe pytanie jest niestety twierdząca. Procedura cywilna rządzi się swoimi zasadami, których niedochowanie będzie wywoływało negatywne skutki procesowe, jak chociażby pominięcie spóźnionego dowodu, a w konsekwencji przegranie sprawy. Należy pamiętać o tym, że po otrzymaniu pozwu o alimenty, powinniśmy starannie przygotować odpowiedź, w której wykażemy to, że potrzeby uprawnionego są nadmierne bądź, że sami nie jesteśmy w stanie ponieść obowiązku alimentacyjnego z uwagi na naszą trudną sytuację materialną. Stanowczo odradzamy naszym Klientom przyjęcie postawy pasywnej, polegającej na nieudzieleniu jakiejkolwiek odpowiedzi po otrzymaniu pozwu. Takie podejście będzie prowadziło najczęściej do tego, że sąd zasądzi alimenty w kwocie wskazanej w pozwie. Aby tego uniknąć, w każdej sprawie alimentacyjnej, należy złożyć odpowiedź na pozew.

Dowiedz się więcej na temat: nierówny podział majątku po rozwodzie.

Wymogi formalne odpowiedzi na pozew.

Odpowiedź na pozew o alimenty to pismo procesowe, do którego odnosi się szereg wytycznych wskazanych w ustawie kodeks postępowania cywilnego (dalej k.p.c.). Przygotowując odpowiedź na pozew musimy pamiętać o tym, że:

• pismo to powinno być złożone do sądu, który przysłał nam odpis pozwu. Wymagane jest oznaczenie sądu, np. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie. Wskazując sąd nie możemy zapomnieć o podaniu wydziału. W sprawach alimentacyjnych będzie to wydział Rodzinny i Nieletnich,
• należy wskazać imiona i nazwiska stron, a także ich przedstawicieli ustawowych. Informacja o przedstawicielu ustawowym jest szczególnie ważna w przypadku spraw, gdzie stroną jest małoletnie dziecko. Dziecko w procesie działa przez swojego przedstawiciela ustawowego, którym zazwyczaj jest rodzic. Podajemy zatem dane małoletniego dziecka, jako strony, a następnie wskazujemy dane rodzica, z dopiskiem, że jest przedstawicielem ustawowym dziecka,
• ustawodawca wymaga wskazania sygnatury sprawy. Sygnatura to znak, pod którym dana sprawa jest prowadzona. Brak sygnatury może spowodować to, że pismo nie zostanie dołączone do akt sprawy,
• wymagane jest oznaczenie rodzaju pisma. W tym przypadku będzie to odpowiedź na pozew,
• w odpowiedzi na pozew należy wskazać osnowę wniosku lub oświadczenia. Jeżeli w całości zgadzamy się z pozwem o alimenty, to możemy złożyć oświadczenie, że nie kwestionujemy żądania pozwu. Jeżeli zaś nie chcemy, aby sąd zasądził od nas alimenty wskazane w pozwie, lub je podwyższył (podwyższenie alimentów), to powinniśmy żądać oddalenia powództwa. Sąd pisemnie, albo na rozprawie, zapyta nas o to, czy żądamy oddalenia powództwa w całości, czy w części, a jeżeli w części, to w jakiej. Przykładowo, chodzi tu o sytuację, gdy w postępowaniu o alimenty na żonę, zgadzamy się z tym, że powinniśmy płacić alimenty, ale nie zgadzamy się z ich wysokością. W takim przypadku powinniśmy żądać oddalenia powództwa w części, np. ponad kwotę, którą dobrowolnie chcemy płacić.

W tej części należy również wskazać inne wnioski, jak chociażby o przeprowadzenie dowodów lub powołanie biegłego. Jeżeli widzimy możliwość polubownego zakończenia sporu, to również możemy poprosić sąd o skierowanie sprawy na mediację,

• wnioski należy uzasadnić, powołując dowody na podane twierdzenia. Przykładowo, jeżeli twierdzimy, że nie jesteśmy w stanie płacić alimentów, ponieważ utraciliśmy pracę z uwagi na nasze problemy zdrowotne, to dowodem na tę okoliczność będą zaświadczenia lekarskie, orzeczenia o niepełnosprawności etc.,
• aby sąd mógł zająć się naszym pismem, powinno być ono podpisane. Ustawodawca wymaga, by był to podpis własnoręczny. Mechaniczne odwzorowanie podpisu np. w formie pieczątki nie jest uznawane jako podpis,
• na zakończenie należy wymienić załączniki.

Odpowiedź na pozew o alimenty – na jakie elementy zwrócić uwagę?

Przy uzasadnieniu odpowiedzi na pozew o alimenty, należy pamiętać o dziale III kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.), który w całości poświęcony jest obowiązkowi alimentacyjnemu. Dział ten przewiduje wszystkie przypadki roszczeń alimentacyjnych, a zatem można wyinterpretować z niego, jakie przesłanki muszą być spełnione, by roszczenie alimentacyjne odniosło skutek. Przygotowując odpowiedź na pozew należy zatem podać takie twierdzenia i dowody, które podważą istnienie przesłanek ustawowych. Przykładowo, jeżeli pozew został złożony przez osobę, która swoje roszczenie alimentacyjne konstruuje na tej podstawie, że znajduje się w niedostatku, to w odpowiedzi na pozew powinniśmy podnieść twierdzenia i wskazać dowody, które tej tezie przeczą.

Niezależnie od powyższego k.r.o. przewiduje sytuacje, gdy wprost osoby zobowiązane mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego. Przykładowo wskazać należy art. 133§ 3 k.r.o. zgodnie, z którym rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymywania się.

Uzasadnienie odpowiedzi na pozew o alimenty zobrazować można na następującym przykładzie; pomiędzy rodzicami małoletniego toczyła się sprawa rozwodowa. Sąd orzekł o miejscu zamieszkania dziecka wraz z matką i zasądził od ojca alimenty w kwocie 1000 zł miesięcznie. Po 5 latach matka dziecka złożyła pozew o podwyższenie alimentów, w którym wskazała, że koszty utrzymania dziecka stały się wyższe. W uzasadnieniu matka dziecka wskazała, że dziecko chodzi aktualnie do prywatnej szkoły, w której czesne wynosi 5000 zł. Matka dziecka osiąga stały dochód na poziomie 10 tys. zł. Ojciec jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania uprawnionego (dziecka) w połowie. Oznacza to, że uwzględniając tylko same potrzeby związane ze szkołą musiałby płacić 2500 zł. Ojciec, składając odpowiedź na pozew, może w uzasadnieniu kwestionować wybór szkoły (zwłaszcza jeżeli nie był z nim konsultowany), a co za tym idzie zasadność wydatków. Ponadto może podnosić wszelkie okoliczności, które wpływ mają na jego sytuację materialną. Należy pamiętać, że dla oceny zasadności pozwu o alimenty znaczenie mają nie tylko potrzeby osoby uprawnionej, ale i koszty utrzymania osoby zobowiązanej, a także jej możliwości majątkowe. Wobec powyższego nawet jeżeli sąd ustali, że wydatek na szkołę prywatną jest wydatkiem koniecznym, to z uwagi na możliwości majątkowe ojca, może nie zasądzić podwyższenia alimentów.

Zakres świadczeń alimentacyjnych

Niejednokrotnie po otrzymaniu odpisu pozwu, strona pozwana przyznaje, że jest zobowiązana do zapłaty alimentów, jednakże kwestionuje ich wysokość. Ustawodawca nie wprowadził procentowej metody wyliczania alimentów, gdzie podstawą wyliczeń są dochody osoby zobowiązanej. Zamiast tego przyjął, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależny jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz majątkowych możliwości zobowiązanego. Jest to kompromis pomiędzy tym, czego potrzebuje uprawniony oraz tym, co realnie świadczyć może strona pozwana. Pomimo wniesienia pozwu, w którym powód wykaże, że nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb, to każdorazowo przy wydawaniu wyroku sąd uwzględni też możliwości majątkowe zobowiązanego. Możliwości te odpowiadają potencjalnym dochodom, jakie zobowiązany może uzyskać. Oznacza to, że przed zasądzeniem alimentów nie koniecznie uchroni pozwanego wykazanie, że aktualnie pozostaje bez pracy. Oczywiście przyczyny utraty pracy będą miały znaczenie dla sędziowskiej oceny. Jeżeli pozwany stracił pracę ze względów zdrowotnych, to niewątpliwie ta okoliczność ma wpływ na jego możliwości majątkowe. Natomiast utrata pracy na skutek jednostronnej decyzji pozwanego, nie spowoduje uznania przez sąd, że jego możliwości majątkowe uległy zmniejszeniu. W takim przypadku, przy wydawaniu wyroku, pozwany będzie traktowany w taki sposób, jak gdyby w dalszym ciągu osiągał wyższe dochody.

Odpowiedź na pozew o alimenty – opłaty i termin na złożenie

Odpowiedź na pozew o alimenty wolna jest od opłat. Nie oznacza to jednak, że w toku postępowania pozwany nie poniesie żadnych kosztów. Pamiętać należy o ogólnej zasadzie zgodnie, z którą strona przegrywająca zobowiązana jest do zapłaty kosztów procesu. Do kosztów procesu zalicza się koszty sądowe oraz koszty związane z zastępstwem procesowym (gdy strona reprezentowana jest przez adwokata lub radcę prawnego). Ponadto zgodnie z wnioskiem pozwanego, sąd może przeprowadzić dowód z opinii biegłego. Za opinie winna zapłacić strona przegrywająca spór.

Ustawodawca nie przewidział terminu na złożenie odpowiedzi na pozew. Za każdym razem termin ten ustalany jest przez sąd. Należy pamiętać o tym, że niezłożenie odpowiedzi na pozew w terminie wskazanym przez sąd, może prowadzić do negatywnych skutków procesowych, łącznie z tym, że sąd wyda wyrok zaoczny, tj. uwzględni pozew o alimenty w całości, bez przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Zobacz także: stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, odrzucenie spadku, zrzeczenie się spadku.